Een missing link in het rivierengebied: kunstmatige overstromingsvlakten

Stap 1

De onderzoeksvraag

Beheerders, onderzoekers en beleidsmakers zitten samen aan tafel. Kennislacune voor natuurbeheer geconstateerd? Ze formuleren samen een onderzoeksvraag.

Foto: Gijs Kurstjens

STAP 1: de onderzoeksvraag

OBN Natuurkennis draait op de intensieve tripartite samenwerking tussen beheerders, onderzoekers en beleidsmakers. Die samenwerking gebeurt in deskundigenteams. Beheerders, onderzoekers en beleidsmakers bepalen daar samen welke vragen uit de praktijk door onderzoek moeten worden opgepakt.

“Langs de rivieren is de laatste jaren veel gedaan aan natuurontwikkeling en rewilding. Dat is heel succesvol, maar ecologen en beheerders concludeerden ook: er mist wat. Onze rivieren zijn sterk ingeperkt. Toen er nog geen dijken waren, stonden uitgestrekte gebieden in de winter en het voorjaar regelmatig ondiep onder water. Die plekken waren ecologisch heel rijk – dat weten we onder meer uit het buitenland waar deze vlakten lokaal nog wel bestaan, zoals bij de rivier de Pripjat in Wit-Rusland. We vroegen ons af: kunnen we dit fenomeen nabootsen in de Nederlandse uiterwaarden en waar is dat kansrijk?”

"We vroegen ons af: kunnen we dit fenomeen nabootsen in de Nederlandse uiterwaarden?"

Gijs Kurstjens
Kurstjens Ecologisch Adviesbureau

Gijs Kurstjens, van Kurstjens ecologisch adviesbureau, coördineerde een team deskundigen dat OBN-onderzoek deed naar de kansen van deze kunstmatige overstromingsvlakten. Water wordt dan na hoogwater zo lang mogelijk vastgehouden.

Rol in de voedselketen

Deze overstromingsvlakten bleken een belangrijke rol te spelen in de voedselketen. “Overstromingsvlakten zijn ondiep – tot 1,5 meter diep – (en langzaam uitzakkend) waardoor het water in het voorjaar makkelijk opwarmt. Daardoor kan leven heel snel ontwikkelen, blijkt uit ons OBN-onderzoek. In de overstromingsvlakten komt de hele voedselketen op gang. Vooral soorten aan het eind van de voedselketen profiteren daarvan, zoals otters en reigers.”

Lange adem

De studie bracht de succesfactoren in beeld en een overzicht van kansrijke locaties. “Het zijn projecten van de lange adem, maar de moeite waard: met overstromingsvlakten brengen we een missing link terug in het natuurlijk riviersysteem.”